Gosod system amddiffyn cwympiadau creigiau uwchben ac yn gyfagos i'r rheilffordd a phorth y twnnel
Mae’r safle wedi’i leoli ar hyd y rheilffordd o Gaer i Gaergybi (CNH3), yn benodol gerllaw porth twnnel dwyreiniol Penmaen-rhos.
Y lein yw prif wythïen rheilffordd Gogledd Cymru sy’n cysylltu Caergybi â Llundain. Gerllaw’r twnnel mae llethr naturiol sylweddol 50m o uchder gyda chwarel galchfaen y tu ôl iddo. Mae hyn wedi arwain at lethr sylweddol gydag ardal fawr o galchfaen yn codi uwchben y rheilffordd. Nododd modelu gan Gymdeithas Ddaearegol Prydain (BGS) o risg tirlithriad / cwymp creigiau a achosir gan lethrau naturiol i seilwaith fod y safle hwn mewn perygl mawr.
Bu Griffiths yn ymwneud â’r safle hwn o 2016, gan wneud gwaith gwaredu llystyfiant a draenio i gynnal gwaith archwilio ac ymchwilio i hwyluso’r gwaith o ddylunio’r prif waith amddiffyn rhag creigiau a gwblhawyd yn 2019. Roedd y gwaith yn cynnwys gosod 300No o folltau craig, rhwydo gweithredol i ardal porth y twnnel, gosod 5 ffens malurion ac ardal o rwydi goddefol ar gopa crib y graig.
Mae meddiannau a rhwystrau llinellau ar y llinell hon yn arbennig o gyfyngedig, gan gyfyngu ar allbynnau rhaglenni posibl. Er mwyn gwneud y gwaith adeiladu yn fwy effeithlon, gosododd Griffiths bwynt mynediad ffyrdd-rheilffyrdd (RRAP) dros dro tua 200m o’r ardal waith. Roedd mantais y dull hwn yn caniatáu i Griffiths ddefnyddio’r eiddo oedd ei angen ar gyfer offer ar y trac yn llawn – yn arbed 2 awr fesul sifft o amser teithio o’r pwynt mynediad parhaol agosaf sydd sawl milltir i ffwrdd, gan arwain at tua 25% yn fwy o gynhyrchiant.
Gosod rhwyll ucheldynnol o amgylch porth twnnel.
Oherwydd y dirwedd anodd iawn, nid oedd yn bosibl cael mynediad at offer ar y llethr creigiog uchel a serth. I oresgyn hyn, fe wnaeth Griffiths gael gwared ar lystyfiant ar goridor ar hyd y ffens derfyn i osod ffordd fynediad i borth y twnnel. Roedd hyn yn caniatáu i weithredwyr rhaffau Griffiths gael mynediad i’r llethr uwchben y rheilffordd yn uniongyrchol ar droed yn ystod y dydd tra roedd trenau’n rhedeg, gan weithio mewn amgylchedd wedi’i ddiogelu â ffens.
Defnyddiodd Griffiths graen rheilffordd ffordd 50T yn ystod meddiant i godi deunyddiau critigol ac offer y gellir eu symud i safleoedd strategol ar wyneb y graig i leihau gofynion codi a chario.
Darparodd Griffiths gefnogaeth i’r broses ddylunio i sicrhau bod adeiladadwyedd yn cael ei ystyried. Mae mynediad cyfyngedig i beiriannau i’r rhan fwyaf o’r ardal waith yn gosod cyfyngiadau ymarferol ar ddiamedr twll drilio er enghraifft. O ganlyniad, dewisodd y dyluniad folltau byrrach â diamedr llai y gellid eu gosod gydag offer drilio ysgafn ar gyfer yr ardaloedd nad oedd modd eu defnyddio, a chynllun economaidd mwy materol lle’r oedd mynediad i beiriannau’n bosibl gyda diamedr mwy, gyda bolltau hirach wedi’u gosod ymhellach oddi wrth ei gilydd.
Oherwydd yr amgylchedd arfordirol gosodwyd y ffensys malurion a rhwydi gweithredol gan ddefnyddio dur di-staen gradd morol. Roedd y defnydd o gydrannau dur di-staen i ffurfio’r ffensys malurion yn gyntaf. Gan nad oes llawlyfr dylunio ar gyfer y ffensys malurion wedi’u gwneud o ddur di-staen, bu’n rhaid i beirianwyr Griffiths a rheolwyr adeiladu sefydlu’r ffordd fwyaf effeithiol o gysylltu’r cydrannau a sicrhau bod digon o densiwn yn y rhaffau gwifren. Er mwyn cyflawni hyn bu’n rhaid i Griffiths wneud nytiau llygaid, a oedd wedi’u weldio mewn ffatri i greu nytiau hecs. Bu’n rhaid i Griffiths hefyd osod angorau ychwanegol y tu allan i ôl troed y ffensys i ganiatáu i’r postyn olaf ar bob pen i ffens gael ei dynhau’n annibynnol i weddill y ffens honno.
Ffens malurion dur di-staen Rhif 1. a ffedog uwchben porth twnnel. 
Drilio bolltau creigiau o amgylch twnnel rheilffordd Penmaen-rhos. 
Drilio bolltau creigiau uwchben coron porth y twnnel. 
Golygfa o wynebau creigiau gerllaw ac uwchben Twnnel Penmaen-rhos ar ôl gwaredu llystyfiant Gosodwyd y bolltau creigiau o amgylch ardal uniongyrchol y twnnel yn ystod meddiant gan ddefnyddio atodiad drilio wedi’i osod ar gloddwr hydrolig ar RRV. Roedd offer ategol megis y cywasgydd a chyflenwadau dŵr wedi’u lleoli ar y llwybr mynediad y tu allan i ffin Network Rail gan leihau’r amser a gollwyd wrth sefydlu, gan wneud y mwyaf o allbynnau. Cafodd y bolltau creigiau diamedr mwy a ddriliwyd gan yr RRV
eu cadw yn eu lle â growt.
Gosodwyd y bolltau creigiau uwchben ac wrth ymyl y twnnel gan ddefnyddio rig sgid acrobatig ysgafn y gellir ei symud trwy dechnegau cludo mynediad rhaff. Defnyddiodd Griffiths hefyd winshis cludadwy wedi’u cysylltu ag angorau dros dro i helpu symud deunyddiau o amgylch y llethrau. Câi’r bolltau craig eu cysylltu gan ddefnyddio growt resin, a’u troelli gyda Turmag.
Roedd y defnydd o winsh gludadwy a rig sgid acrobatig yn lleihau’n fawr y gofynion codi a chario ac amlygiad i ddirgryniadau ar gyfer y gweithlu.
Cafodd y gwaith ei lwyfannu mewn trefn gan weithio o’r gwaelod i fyny, a’r rheswm am hyn oedd amddiffyn y rheilffordd yn gynyddol, gyda phob ffens yn ei thro yn atal y potensial i graig wedi’i datod neu wedi’i rhyddhau rhag cyrraedd y traciau.
